Ενωμένοι Έλληνες: ΔΗΜ.ΑΝΤΩΝΙΟΥ: ΚΕΥΝΣΙΑΝH ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (Β' ΜΕΡΟΣ)

ΔΗΜ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ: ΚΕΥΝΣΙΑΝH ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΙΚΟΔΟΜΟΥΜΕ

Είναι έξυπνος ο Καπιταλισμός…Ηλίθιε Κομμουνιστή…Σας αντιγράφει

(Μέρος Δεύτερο του Κευνιανισμού)

γράφει ο Δημ. Αντωνίου, γιατρός

Κευνσιανισμός: Ανάδοχος ιδεών του κομμουνισμού

Βλέπουμε λοιπόν ότι ο Κευνσιανισμός έχει υιοθέτηση έξυπνα στο ιδεολογικό του πλαίσιο, τις ιδέες και τακτικές του κοινωνικού κράτους και πρόνοιας του ακμάζοντα τότε (την δεκαετία του `30) στο πεδίο αυτό κομμουνισμού. Με τον τρόπο αυτό εξωράισε, αρκετά πετυχημένα, την εικόνα του σκληρού καπιταλισμού, τον κατέστησε ελκυστικότερο και ανταγωνιστικότερο και τελικά νικητή, στον αδυσώπητο πόλεμό του με τον κομμουνισμό. Και πρέπει να ομολογήσω, ότι η υιοθέτηση από τον Κέυνς των ιδεών αυτών του κομμουνισμού, ήταν ειλικρινείς κι όχι τυχοδιωκτικοί, καιροσκοπικοί και ιδιοτελείς προς χάριν μόνο της επικράτησης της θεωρίας του επί του μεγάλου του αντιπάλου. Αυτή ήρθε ως αποτέλεσμα της ειλικρινούς του μέριμνας απέναντι στην εργατική τάξη και τους αναξιοπαθούντες της καπιταλιστικής κοινωνίας. Για τους παραπάνω λόγους ο Κευνσιανισμός, θεωρείται η ιδανική θεωρία για την «Σοσιαλδημοκρατία», ενώ έχει εισαχθεί και ο όρος «Κευνσιανή αριστερά».

Κευνσιανισμός vs Κανόνος του Χρυσού

Από το 1870 μέχρι το 1914 (αρχή του WW1) ίσχυε γενικά σε όλα σχεδόν τα κράτη ο «κανόνας του χρυσού» (gold exchange standard), σύμφωνα με τον οποίοι η νομισματική κυκλοφορία (νομισματική επέκταση και πολιτική) κάθε κράτους καθορίζονταν από μια εγγυημένη από την κυβέρνηση σταθερά καθοριζόμενη τιμή –στο εθνικό νόμισμα –μιας ορισμένης ποσότητας (βάρους) του χρυσού (ounce). Έτσι η ποσότητα των κυκλοφορούντων νομισμάτων (πλήθος νομισματικών μονάδων) καθορίζονταν από τα αποθέματα χρυσού κάθε χώρας. Με τον τρόπο αυτό τα κυκλοφορούντα νομίσματα και χαρτονομίσματα «καλύπτονταν» ή ήταν ευθέως μετατρέψιμα σε κρατικό χρυσό. Αυτό περιόριζε την αυθαίρετη νομισματική επέκταση κάθε χώρας και περιόριζε τον εθνικό και διεθνή πληθωρισμό, ταυτόχρονα όμως εξαρτώντας και την παγκόσμια ανάπτυξη από τα διεθνή αποθέματα χρυσού. Με τον τρόπο αυτό, η νομισματική πολιτική των εθνικών κυβερνήσεων ουσιαστικά περιορίζονταν σε εξωγενείς και ανεξάρτητους αυτών παράγοντες (διεθνή αποθέματα χρυσού, καλύτερης ποιότητας νέα αποθέματα κλπ).

Ο κανόνας του χρυσού εγκαταλείφθηκε προσωρινά κατά την διάρκεια του WWI, για να χρηματοδοτηθούν τα έξοδα του πολέμου, αλλά επανήλθε μετά τον πόλεμο, τουλάχιστον μέχρι την αρχή του WWII, οπότε και πάλι ανεστάλη για τους ίδιους λόγους. Η περιοριστική νομισματική πολιτική που επέβαλε το κανόνας του χρυσού, ήταν ένας από τους κυριότερους παράγοντες της μεγάλης ύφεσης της δεκαετίας του `30.

Ήταν τότε, μετά το 1930, όταν οι πρώτες θεωρίες του Κέυνς- σφοδρού επικριτή του «κανόνα του χρυσού» άρχισαν να εκφράζονται και η σταδιακή αποκαθήλωση του κανόνα του χρυσού, τον οποίο εγκατέλειπαν σταδιακά όλο και περισσότερες χώρες, οι οποίες προσχωρούσαν πλέον σε μια πολιτική ανεξάρτητων εθνικών νομισματικών πολιτικών και ανταγωνιστικών υποτιμήσεων των εθνικών νομισμάτων, ως έκφραση της πολιτικής εθνικής των ανεξαρτησίας.

Μετά τον WWII, καθιερώθηκε ένα σύστημα de facto κανόνος του χρυσού, με την έννοια ότι μια αρχική ομάδα 26 αρχικά δυτικών κρατών (νικητών του πολέμου), συμφώνησαν να προσδέσουν την ισοτιμία των εθνικών των νομισμάτων με το δολάριο, το οποίο προσδέθηκε με τα αποθέματα χρυσού των ΗΠΑ –κατά τον παλαιό τρόπο του «κανόνα του χρυσού»- με τιμή 35 δολάριο η ουγγιά. Οι ισοτιμίες των λοιπών νομισμάτων έναντι του δολλαρίου είχαν περιθώριο διακύμανσης μέχρι +- 1%.

Ιδού οι 5 αρχές του Bretton Woods:

1. Οι ονομαστικές αξίες των νομισμάτων καθορίζονται βάσει του "κανόνα του χρυσού" αλλά με την δυνατότητα μικρής παρέκκλισης εντός ορισμένου περιθωρίου. Υπέρβαση αυτού του περιθωρίου γίνεται μόνο σε εξαιρετικές συνθήκες και μόνο με την έγκριση του ΔΝΤ.

2. Τα κράτη-μέλη συνεισφέρουν στο ΔΝΤ ένα ποσό χρυσού και συναλλάγματος, απ' όπου θα γίνονται αναλήψεις σε περιπτώσεις δυσκολιών στα ισοζύγια πληρωμών. Το σύστημα συμμετοχής θα αναπροσαρμοζόταν κάθε πέντε χρόνια, ενώ το ποσοστό συμμετοχής κάθε χώρας θα έδινε αντίστοιχο δικαίωμα ψήφων στο ΔΝΤ. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι για τις ΗΠΑ καθορίστηκε συμμετοχή 2,75 δισ. δολάρια, για το Ηνωμένο Βασίλειο 1,3 δισ., για την Γαλλία 450 εκατομμύρια και για την Ελλάδα 40 εκατομμύρια δολάρια.

3. Για την ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου, όλες οι χώρες-μέλη έπρεπε να εξαλείψουν μέσα σε 5 χρόνια κάθε μηχανισμό ελέγχου, καθιστώντας το νόμισμά τους άμεσα μετατρέψιμο σε οποιοδήποτε νόμισμα άλλης χώρας-μέλους δίχως περιορισμό.

4. Εξουσιοδοτήθηκε το ΔΝΤ να παρεμβαίνει κάθε φορά που θα εμφανιζόταν "νομισματική σπανιότητα", λόγω συνεχιζόμενων πλεονασματικών ισοζυγίων πληρωμών κάποιας χώρας.

5. Το ΔΝΤ θα αποτελούσε μέρος ενός συστήματος ενταγμένου στον ΟΗΕ, το οποίο θα συμπεριελάμβανε μια τράπεζα μακροπρόθεσμων επενδύσεων (την Διεθνή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, η οποία μετεξελίχθηκε στην Παγκόσμια Τράπεζα) και έναν οργανισμό εμπορίου (τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου), καθώς και δράσεις κατά της ανεργίας.

[Θοδωρής Αθανασιάδης: «Aνατομία του Νεοφιλελευθερισμού», Πάτρα,

Εκδόσεις: CaptainBook.gr, 2012, online free book:

http://teddygr.blogspot.gr/p/blog-page_3872.html, teddy@patrascc.gr]

Όμως, κάτω από το βάρος των εξόδων του πολέμου του Βιετνάμ, το 1971, ο Πρόεδρος Νίξον, κατήργησε την συμφωνία Bretton Woods και αποσύνδεσε το δολάριο από τον χρυσό, με αποτέλεσμα και το δολάριο πλέον να γίνει fiat money (μη-μετατρέψιμο σε χρυσό).

Oι ισοτιμίες πλέον των νομισμάτων έγιναν ελεύθερες, αλλά με δυνατή κι επιτρεπτή την παρέμβαση των εθνικών κυβερνήσεων (managed exchange rates). Ήταν ένας θρίαμβος του Κευνσιανισμού. Ο Νίξον, βροντοφώναξε: «Είμαστε όλοι Κευνσιανιστές» κι επέβαλλε περιορισμούς στις εισαγωγές των ΗΠΑ και στην διακίνηση κεφαλαίων. Έτσι, με τον θρίαμβο του Κευνσιανισμού, οι χώρες απέκτησαν την πλήρη κυριαρχία των επί της νομισματικής των πολιτικής-και συνεπώς-κι επί της ισοτιμίας των νομισμάτων των (και του όπλου των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων των νομισμάτων των), με τίμημα βέβαια, την επιβολή περιορισμών στο διεθνές εμπόριο και την κίνηση διεθνών κεφαλαίων.

Κανόνας της Χρυσής Τριάδος: Κάθε χώρα δεν μπορεί να έχει ταυτόχρονα και πλήρη κυριαρχία επί της νομισματικής της πολιτικής, σταθερή ισοτιμία του νομίσματός της και ελεύθερο διεθνές εμπόριο και κίνηση διεθνών κεφαλαίων. Μπορεί να έχει κάθε φορά μόνο τα δύο εξ` αυτών.

«Αποτυχία» του Κευνσιανισμού, ή μήπως του Μονεταρισμού ?

Ήδη όμως στο προσκήνιο είχε εμφανιστεί ο Milton Friedman και ο Νεοφιλελευθερισμός του από το 1963 με το βιβλίο του «A Monetary History of the United States 1867-1960», του οποίου η μεγάλη ευκαιρία αμφισβήτησης του Κευνσιανισμού του παρουσιάστηκε στην μεγάλη ύφεση του 1970-73 με την πετρελαιακή κρίση. Την ύφεση αυτή δεν μπόρεσαν να την αντιστρέψουν οι Κευνσιανές πολιτικές της νομισματικής και δημοσιονομικής επέκτασης (κρατικές δαπάνες). Τότε ο Friedman πρότεινε την «θεωρία του των «ορθολογικών προσδοκιών» των ανθρώπων για να εξηγήσει την αποτυχία του Κευνσιανισμού. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή μερικές καθοριστικές για την οικονομία τάξεις ανθρώπων (όπως οι εργαζόμενοι, οι κεφαλαιούχοι, οι επιχειρηματίες) στηριζόμενοι στην παρελθούσα εμπειρία των, μπορούν να προβλέψουν ορθολογικά για τις επόμενες νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές της κυβέρνησης και να παίρνουν προκαταβολικά μέτρα –προς όφελός των-αντίθετα με τα μελλοντικά σχεδιαζόμενα μέτρα των κυβερνήσεων, με αποτέλεσμα τα υστερόχρονα αυτά μέτρα να μην έχουν τα κατ` αρχήν προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η «θεωρία του των «ορθολογικών προσδοκιών», με άλλα λόγια απορρίπτει την ισχύ της «καμπύλης Philips», η οποία περιγράφει μια σχέση αντιστροφής μεταξύ των επιπέδων πληθωρισμού και ανεργίας, βασική αρχή ισχύουσα στα πλαίσιο του Κευνσιανισμού (βλ. παρακάτω την σχετική εικόνα).

Η θεωρία των «ορθολογικών προσδοκιών» και του Νέο-φιλελευθερισμού, αντίθετα, αμφισβητήθηκαν αργότερα, την δεκαετία του 1990-3, όταν, οι εφαρμοζόμενες περιοριστικές νομισματικές πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού δεν κατόρθωσαν να ανακόψουν την φρενίτιδα της φούσκας των χρηματιστηρίων της ΝΥ (ιδιαίτερα των εταιρειών την υψηλής τεχνολογίας του δείκτη Nasdaq). Ο Alan Greenspan, διοικητής της Federal Reserve (FED) των ΗΠΑ, εξήγησε την ανορθολογική αυτή «επενδυτική» συμπεριφορά των τότε αγοραστών με τον όρο της «illogical exuberance» η οποία τους «κατέλαβε» .

Αντίστροφα, οι εφαρμοζόμενες επεκτατικές νομισματικές πολιτικές του νεοφιλελευθερισμού δεν κατόρθωσαν να αντιστρέψουν τον «στασιμοπληθωρισμό» του 2001-2004 στην Αμερική, που οφείλονταν στην πτώση της παραγωγικότητας.

Και τέλος, ο Κευνσιανισμός, θριάμβευσε, όταν το 2005, ο Ιαπωνικός «στασιμοπληθωρισμός» αντιμετωπίστηκε επιτυχώς με νομισματική επέκταση, με εισήγηση του Ben Bernanke, Chairman σήμερα της FED των ΗΠΑ.

Philips Curve, by William Phillips, 1914 - 1975, is a New Zealand born economist.

ΒIΒΛΙΟΓΡΑΦΙA Α:

1) Το «δόγμα Calvo»: H Μονομερής διαγραφή του εξωτερικού χρέους στο Ελληνικό και Διεθνές Δίκαιο-Η έννοια του Δημοσίου Συμφέροντος (δικό μου άρθρο, γράφει ο Δημ. Αντωνίου)

α) http://www.elzoni.gr/html/ent/817/ent.14817.asp

β) http://enomenoi-ellines.blogspot.gr/2012/10/calvo-h.html

2) α)

Grexit, δική μου μελέτη

http://zoidosia.blogspot.gr/2012/09/grexit.html?spref=fb

β) Grexit: Η μελέτη Wolfson Economic Prize 2012 σε pdf:

http://www.policyexchange.org.uk/images/WolfsonPrize/wolfson%20economics%20prize%20winning%20entry.pdf (η εργασία, 145 σελίδες)

Συναφή άρθρα μου:

1) Πως καλύπτεται το δημοσιονομικό έλλειμμα

http://enomenoi-ellines.blogspot.gr/2012/09/blog-post_2.html?spref=fb

2. Πώς καλύπτεται το Δημοσιονομικό Έλλειμμα και το Δημόσιο Χρέος

α) http://enomenoi-ellines.blogspot.gr/2012/09/blog-post_2.html